Βασικός οδικός άξονας για τη συνοικία του Κολωνού είναι η οδός Λένορμαν, η οποία οδηγεί στον Δήμο Περιστερίου, διασχίζοντας την περιοχή του Καπνεργοστασίου και της Κολοκυνθούς και τέμνοντας κάθετα τον ποταμό Κηφισό.
Ο Κολωνός παρ’ ότι βρίσκεται κοντά στο κέντρο της πόλης και τις περιοχές που αναπτύσσονται κατά μήκος του άξονα της Πατησίων και των παράλληλων της, εμφανίζεται ιδιαίτερα αποκομμένος από τον ενιαίο αστικό ιστό της κεντρικής Αθήνας, λόγω της ύπαρξης των γραμμών του τραίνου στο όριο της οδού Κωνσταντινουπόλεως και της ελλιπούς δικτύωσης των περιοχών εκατέρωθεν της ζώνης των σταθμών Λαρίσης – Πελοποννήσου.
Ο Κολωνός παρ’ ότι βρίσκεται κοντά στο κέντρο της πόλης και τις περιοχές που αναπτύσσονται κατά μήκος του άξονα της Πατησίων και των παράλληλων της, εμφανίζεται ιδιαίτερα αποκομμένος από τον ενιαίο αστικό ιστό της κεντρικής Αθήνας, λόγω της ύπαρξης των γραμμών του τραίνου στο όριο της οδού Κωνσταντινουπόλεως και της ελλιπούς δικτύωσης των περιοχών εκατέρωθεν της ζώνης των σταθμών Λαρίσης – Πελοποννήσου.
Είναι μια ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένη περιοχή, που με την ανοικοδόμηση των δεκαετιών του 1960 και του 1970, μέσω του συστήματος της αντιπαροχής, άλλαξε ραγδαία αρχιτεκτονική φυσιογνωμία.
Το όνομα του Κολωνού, σημαίνει «λόφος» και προέρχεται από την ύπαρξη του χαμηλού λόφου του Ιππίου Κολωνού, που κατά την αρχαιότητα ήταν μια περιοχή κατάφυτη από ελαιόδεντρα στην πεδιάδα του Κηφισού. Σήμερα ο λόφος Κολωνού, εκτός από ένα σημαντικό ελεύθερο χώρο και πνεύμονα πρασίνου για την πόλη, με το δημοτικό θέατρο και το αναψυκτήριο στην κορυφή του, αποτελεί και ένα σημαντικό αρχαιολογικό χώρο της Αθήνας, όπου εικάζεται ότι υπήρχε ο ναός του Ιππίου Ποσειδώνα, προστάτη του ομώνυμου Δήμου.
Το όνομα του Κολωνού, σημαίνει «λόφος» και προέρχεται από την ύπαρξη του χαμηλού λόφου του Ιππίου Κολωνού, που κατά την αρχαιότητα ήταν μια περιοχή κατάφυτη από ελαιόδεντρα στην πεδιάδα του Κηφισού. Σήμερα ο λόφος Κολωνού, εκτός από ένα σημαντικό ελεύθερο χώρο και πνεύμονα πρασίνου για την πόλη, με το δημοτικό θέατρο και το αναψυκτήριο στην κορυφή του, αποτελεί και ένα σημαντικό αρχαιολογικό χώρο της Αθήνας, όπου εικάζεται ότι υπήρχε ο ναός του Ιππίου Ποσειδώνα, προστάτη του ομώνυμου Δήμου.
Στην κορυφή του λόφου του Κολωνού, βρίσκονται τα δυο ταφικά μνημεία των φιλελλήνων αρχαιολόγων Καρόλου Λενορμάν και Καρόλου Μύλλερ, οι οποίοι διεξήγαν σημαντικές έρευνες στην περιοχή το 19ο αιώνα.
Η άμεση σύνδεση στο χώρο της σύγχρονης πόλης, του λόφου του Κολωνού μέσω της οδού Τριπόλεως με το Άλσος της Ακαδήμιας και τη Σχολή του Πλάτωνα, βρίσκεται πάνω στο ίχνος της αρχαίας σύνδεσης μεταξύ Ακαδημίας Πλάτωνος και Κολωνού, που αναφέρει στα Αττικά ο περιηγητής Παυσανίας.
Σήμερα, η γειτονιά είναι σχετικά υποβαθμισμένη, λόγω της παλαιότητας του δομημένου περιβάλλοντος και της πυκνότητας του αστικού ιστού, αλλά είναι ιδιαίτερα ζωντανή, με τους οικονομικούς μετανάστες να την ενισχύουν πληθυσμιακά. Κεντρικά στον Κολωνό επί της οδού Λένορμαν βρίσκουμε την Εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου και στην πλατεία Σωτήρη Πέτρουλα, την κεντρική πλατεία της γειτονιάς, εδρεύει το κέντρο νεότητας με αθλητικές εγκαταστάσεις και το γήπεδο του Νηρέα. Στην οδό Ναυπλίου βρίσκεται το θέατρο Επί Κολωνώ, που στεγάζεται σε λιθόκτιστο κεραμοσκεπές κτίριο, παλιό σχολείο της περιοχής και ενδιαφέρον δείγμα της αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου, το οποίο έχει κριθεί διατηρητέο.
Η άμεση σύνδεση στο χώρο της σύγχρονης πόλης, του λόφου του Κολωνού μέσω της οδού Τριπόλεως με το Άλσος της Ακαδήμιας και τη Σχολή του Πλάτωνα, βρίσκεται πάνω στο ίχνος της αρχαίας σύνδεσης μεταξύ Ακαδημίας Πλάτωνος και Κολωνού, που αναφέρει στα Αττικά ο περιηγητής Παυσανίας.
Σήμερα, η γειτονιά είναι σχετικά υποβαθμισμένη, λόγω της παλαιότητας του δομημένου περιβάλλοντος και της πυκνότητας του αστικού ιστού, αλλά είναι ιδιαίτερα ζωντανή, με τους οικονομικούς μετανάστες να την ενισχύουν πληθυσμιακά. Κεντρικά στον Κολωνό επί της οδού Λένορμαν βρίσκουμε την Εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου και στην πλατεία Σωτήρη Πέτρουλα, την κεντρική πλατεία της γειτονιάς, εδρεύει το κέντρο νεότητας με αθλητικές εγκαταστάσεις και το γήπεδο του Νηρέα. Στην οδό Ναυπλίου βρίσκεται το θέατρο Επί Κολωνώ, που στεγάζεται σε λιθόκτιστο κεραμοσκεπές κτίριο, παλιό σχολείο της περιοχής και ενδιαφέρον δείγμα της αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου, το οποίο έχει κριθεί διατηρητέο.
Επιπλέον, το ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής ομορφιάς κτίριο του Σταθμού Πελοποννήσου, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ, που ανήκει γεωγραφικά στον περιοχή του Κολωνού, είναι σε φάση αποκατάστασης για να στεγάσει το σιδηροδρομικό μουσείο.
Η περιοχή του Κολωνού ήταν ανέκαθεν περιοχή κατοικίας με κάποια ανάμειξη εμπορικών χρήσεων στον ιστό της. Οι βιοτεχνικές και βιομηχανικές χρήσεις, οι αποθήκες και τα εργαστήρια δεν παρουσίαζαν ιδιαίτερη διασπορά στον αστικό ιστό, παρά περιορίζονταν κατά μήκος του άξονα της οδού Λένορμαν.
Η περιοχή του Κολωνού ήταν ανέκαθεν περιοχή κατοικίας με κάποια ανάμειξη εμπορικών χρήσεων στον ιστό της. Οι βιοτεχνικές και βιομηχανικές χρήσεις, οι αποθήκες και τα εργαστήρια δεν παρουσίαζαν ιδιαίτερη διασπορά στον αστικό ιστό, παρά περιορίζονταν κατά μήκος του άξονα της οδού Λένορμαν.
Στα σύνορα Κολωνού και Κολοκυνθούς, επί της οδού Λένορμαν, βρίσκεται το Δημόσιο Καπνεργοστάσιο, το οποίο αποτελεί εξαίρετο δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του Μεσοπολέμου. Σήμερα στο αποκατεστημένο πλέον κτίριο στεγάζεται η Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων.
Η γειτονιά της Κολοκυνθούς, βορειοδυτικά του Κολωνού μέχρι το όριο του Κηφισού, είναι η περιοχή που εκτείνεται πίσω από το παλιό καπνεργοστάσιο, μέχρι τα Σεπόλια και το λόφο Σκουζέ. Είναι στο βορειοδυτικό όριο του Δήμου Αθηναίων και συνορεύει με τους Δήμους Αιγάλεω και Περιστερίου.
Η γειτονιά της Κολοκυνθούς, βορειοδυτικά του Κολωνού μέχρι το όριο του Κηφισού, είναι η περιοχή που εκτείνεται πίσω από το παλιό καπνεργοστάσιο, μέχρι τα Σεπόλια και το λόφο Σκουζέ. Είναι στο βορειοδυτικό όριο του Δήμου Αθηναίων και συνορεύει με τους Δήμους Αιγάλεω και Περιστερίου.
Η ευρύτερη περιοχή ήταν μέχρι πριν από 30 χρόνια, περιοχή με περιβόλια και χωράφια, γνωστή ως «Λαχανάδικα» (εξ ου και η ονομασία Κολοκυνθού) η οποία κατατμήθηκε μεταγενέστερα σε αστικά οικόπεδα, γι’ αυτό το λόγο δεν είναι ιδιαίτερα πυκνοδομημένη.
Στην περιοχή, τόσο στον άξονα της Λένορμαν, όσο και διάσπαρτα στον ιστό της, εγκαταστάθηκαν με τα χρόνια οχλούσες χρήσεις.
Ο λόφος Σκουζέ ή λόφος του Αγίου Αιμιλιανού, βρίσκεται βόρεια του λόφου Κολωνού, ανατολικά της Κολοκυνθούς, νότια των Σεπολίων και είναι ένας κατάφυτος λόφος με λιθόχτιστα σκαλοπάτια που οδηγούν στην κορυφή του λόφου, όπου δεσπόζει ο λιθόκτιστος Ναός του Αγίου Αιμιλιανού, στη θέση προγενέστερου βυζαντινού ναΐσκου.
Ο λόφος Σκουζέ ή λόφος του Αγίου Αιμιλιανού, βρίσκεται βόρεια του λόφου Κολωνού, ανατολικά της Κολοκυνθούς, νότια των Σεπολίων και είναι ένας κατάφυτος λόφος με λιθόχτιστα σκαλοπάτια που οδηγούν στην κορυφή του λόφου, όπου δεσπόζει ο λιθόκτιστος Ναός του Αγίου Αιμιλιανού, στη θέση προγενέστερου βυζαντινού ναΐσκου.
Οφείλει την ονομασία του στην γνωστή αθηναϊκή οικογένεια Σκουζέ, αφού ο τραπεζίτης Γεώργιος Σκουζές αγόρασε από διάφορους ιδιοκτήτες έκταση περίπου ογδόντα στρεμμάτων που συμπεριελάμβανε το λόφο, διαμορφώνοντας ένα μεγάλο κτήμα, το οποίο περίφραξε και φύτεψε με εκλεκτά ελαιόδεντρα, πεύκα, κυπαρίσσια και οπωροφόρα.
Κατά τον μεσοπόλεμο, ο ιδιοκτήτης της περιοχής αρχίζει να την οικοπεδοποιεί και να την πουλάει. Η περιοχή θα κατοικηθεί κυρίως από Κυκλαδίτες, ιδιαιτέρως δε από Μυκονιάτες.
Η γειτονιά είναι μια ιδιαίτερη περιοχή κατοικίας με μεσοπολεμικές μονοκατοικίες αξιόλογης αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας και ενδιαφέρουσα θέα, λόγω υψομέτρου.
Στην κορυφή του Λόφου Σκουζέ λειτουργεί καφενείο – αναψυκτήριο του Δήμου Αθηναίων.
anoihtipoli.gr
